- Γρυπάρης, Ιωάννης
- (Σίφνος 1871 – Αθήνα 1942).Ποιητής και εκπαιδευτικός. Αποφοίτησε από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως εκπαιδευτικός αρχικά στην Κωνσταντινούπολη, όπου βρισκόταν η οικογένειά του. Εκεί έκανε την πρώτη λογοτεχνική του εμφάνιση (1895) εκδίδοντας με την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου το Φιλήντα κ.ά., το πρωτοποριακό, αλλά μικρής χρονικής διάρκειας περιοδικό Φιλολογική Ηχώ.Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε έξι σονέτα στην Εικονογραφημένη Εστία που διηύθυνε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Οι ποιητικές αυτές απαρχές του Γ. προκάλεσαν μεγάλη αντίδραση για το ύφος τους· επικεφαλής της πολεμικής ήταν ο Πολέμης. Ο Παλαμάς επαίνεσε ανεπιφύλακτα και χαιρέτησε τα σονέτα εκείνα «ως ευοιώνους αρχάς αψόγων έργων». Το 1896 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα, όπου συνέχισε το καθηγητικό επάγγελμα σε διάφορες πόλεις, με μια διακοπή (1911-14), για επιμορφωτικές σπουδές στην Ευρώπη. Διετέλεσε γενικός επιθεωρητής (1917-20), διευθυντής του τμήματος γραμμάτων και τεχνών του υπουργείου Παιδείας (1923) και διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1930-36). Η πρώτη ολοκληρωμένη έκδοση ποιημάτων του Γ. έγινε το 1919 με τη συλλογή Σκαραβαίοι και Τερακότες,που περιέχει το κύριο ποιητικό του έργο και τον τοποθέτησε στη νεότερη ελληνική γραμματεία ως αντιπροσωπευτικό παρνασσικό ποιητή με έντονη επίδραση από τον συμβολισμό. Ο παρνασσισμός διαφαίνεται καθαρά στην επιδίωξη τεχνικής αρτιότητας στον στίχο και μουσικότητας στην έκφραση· ο συμβολισμός εκδηλώνεται κυρίως στα Ιντερμέδια και στα Ελεγεία.
Εκτός από το δημιουργικό του έργο, μεγαλύτερο και σημαντικό είναι το μεταφραστικό, με το οποίο έκανε προσιτά στο ελληνικό κοινό πολλά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ανυπέρβλητος όμως παραμένει ακόμα ως μεταφραστής των αρχαίων Ελλήνων ποιητών και ειδικά των δύο τραγικών, Αισχύλου και Σοφοκλή.
O ποιητής Ιωάννης Γρυπάρης.
Dictionary of Greek. 2013.